Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow (Сапармырат Атаевич Ныязов Nyíazow) ýa-da Türkmenbaşy - Türkmenistanyň ilkinji prezidenti.

1940-njy ýylyn 19-njy fewralynda Gypjak obasynda dogulýar.
Kakasy Atamyrat II jahan urşunda Kawkaz söweşleriniň birinde wepat bolýar. 35 ýaşly ejesi Gurbansoltan, doganlary 10 yaşly Muhammetmyrat we 6 ýaşly Nyýazmyrat 1948-nji ýylyn Aşgabat ýer titremesinde şehit bolýarlar. Bu maşgaladan diňe 8 ýaşly Saparmyrat aman galýar
Ol Aşgabatdaky 20-nji orta mekdebi tapawutlanyp tamamlaýar.
Ýokary bilimi 1963-1967-nji ýyllarda Leningrad Politehniki institutynda alyar.

Okuwyny tamamlap Büzmeýin GRES-inde inžener bolup işe başlaýar.

1980-nji ýylda Aşgabat şäher komitetinin birinji sekreatary bolyar. Şu döwürlerde gurlup başlanan "Mir" mirkoyonlary Nyyazowyn ady bilen baglanyşyklydyr.
1984-1985-nji yyllarda Türkmenistanyn Kommunistik Partiyasynyn I sekretary wezipesinde işleyär.
1985-de Türkmenistanyn Hökümetinin başyna geçyär.
1990-njy yylyn 27-nji oktyabrynda Türkmenistan SSR-inin Prezidentligine saylandy.
1991-nji yylyn 27-nji oktyabryndaky referendium bilen Türkmenistan Garaşsyzlygyny yglan edyär.
1992-nji yylyn 2-nji martynda Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyn agzasy bolyar.
1993-nji yylyn 1-nji noyabrynda Türkmenistan özünin pul birligini (MANAT) çykaryar.
1995-nji yylyn 12-nji dekabrynda Türkmenistan Bitarap döwlet hökmunde BMG tarapyndan ykrar edilyär.

Türkmenbaşy Türkmenistanyn 3 gezek gahrymanydyr. (Türkmenistanyn Garaşsyzlygy, Türkmenistanyn Bitaraplygy we Türkmenistanyn bugday garaşsyzlygyklary üçin)

2006-njy yylyn Dekabr ayynda tarpa tayyn aradan cykyar.

Saparmyrat Atayewic Nyyazow 1940-njy yylda Asgabat etrabynyn Gypjak obasynda doguldy. Milleti turkmen. Bilimi yokary, hunari - inzener-energetik. Zahmet yoluna 1959-njy yylda baslady. 1967-nji yylda Leningradyn politehniki institutyny tamamlandan son, Buzmeyin GRES-inin ussasy, uly ussasy bolup isledi. 1970-nji yyldan 1985-nji yyla cenli partiya we sowet organlarynda jogapkarli wezipelerde isledi. 1985-nji yylda ol Turkmenistan Ministrler Sowetinin Baslyklygyna bellendi, sol yylyn dekabrynda bolsa Turkmenistan Kommunistik partiyasynyn Merkezi Komitetinin plenumynda TKP MK-nyn birinji sekretarlygyna saylanyldy. 1990-njy yylyn 27-nji oktyabrynda ahlihalk saylawlary netijesinde ol respublikanyn prezidentligine saylandy. 1991-nji yylyn mayynda Dunya turkmenlerinin gumanitar birlesiginin prezidentligine saylanyldy. S.Nyyazow ykdysady we syyasy ylymlaryn doktory, professor, Turkmenistan Ylymlar Akademiyasynyn akademigidir. Halklaryn arasyndaky dostlugy we parahatcylygy pugtalandyrmakda bitiren hyzmatlary goz onunde tutulyp, S.A.Nyyazowa birnace abrayly halkara bayraklary berildi. Saparmyrat Nyyazow Magtymguly adyndaky Halkara bayragynyn birinji laureatydyr. Ol Turkmenistanyn in yokary tapawutlandyrys derejesi bolan Turkmenistanyn Gahrymany diyen hormatly adyn we “Altyn Ay” medalynyn uc gezek eyesidir. 1995-nji yylyn yanwarynda gecirilen ahlihalk referendumynda turkmen halky nobatdaky saylawlary gecirmezden Prezidentin ygtyyarlyklaryny ikinji mohlete uzaltdy. 1999-njy yylyn dekabrynda bolan Halk Maslahatynyn, Milli Galkynys hereketinin we Yasulular maslahatynyn bilelikdaki Mejlisi Saparmyrat Turkmenbasyny Turkmenistanyň ömürlik Prezidenti diýlip yglan edilýär. Ol 2006-njy yylyň 21-nji dekabrynda aradan çykýar.

Kitaplar[düzet | çeşmäni düzet]

Saparmyrat Nyýazow
	;
Ÿurt	Türkmenistan
Käri	inžiner, syÿasatçy
Doglan senesi	19-njy fewral,1940; Gypjak
Ölen senesi	2006-njy yylyn 21-njy Dekabry; Aşgabat, Türkmenistan