Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow (Сапармырат Атаевич НыязовNyíazow) ýa-da Türkmenbaşy - Türkmenistanyň ilkinji prezidenti.
Saparmyrat Atayewic Nyyazow 1940-njy yylda Asgabat etrabynyn Gypjak obasynda doguldy. Milleti turkmen. Bilimi yokary, hunari - inzener-energetik. Zahmet yoluna 1959-njy yylda baslady. 1967-nji yylda Leningradyn politehniki institutyny tamamlandan son, Buzmeyin GRES-inin ussasy, uly ussasy bolup isledi. 1970-nji yyldan 1985-nji yyla cenli partiya we sowet organlarynda jogapkarli wezipelerde isledi. 1985-nji yylda ol Turkmenistan Ministrler Sowetinin Baslyklygyna bellendi, sol yylyn dekabrynda bolsa Turkmenistan Kommunistik partiyasynyn Merkezi Komitetinin plenumynda TKP MK-nyn birinji sekretarlygyna saylanyldy. 1990-njy yylyn 27-nji oktyabrynda ahlihalk saylawlary netijesinde ol respublikanyn prezidentligine saylandy. 1991-nji yylyn mayynda Dunya turkmenlerinin gumanitar birlesiginin prezidentligine saylanyldy. S.Nyyazow ykdysady we syyasy ylymlaryn doktory, professor, Turkmenistan Ylymlar Akademiyasynyn akademigidir. Halklaryn arasyndaky dostlugy we parahatcylygy pugtalandyrmakda bitiren hyzmatlary goz onunde tutulyp, S.A.Nyyazowa birnace abrayly halkara bayraklary berildi.
Saparmyrat Nyyazow Magtymguly adyndaky Halkara bayragynyn birinji laureatydyr. Ol Turkmenistanyn in yokary tapawutlandyrys derejesi bolan Turkmenistanyn Gahrymany diyen hormatly adyn we “Altyn Ay” medalynyn 5 gezek eyesidir.
1995-nji yylyn yanwarynda gecirilen ahlihalk referendumynda turkmen halky nobatdaky saylawlary gecirmezden Prezidentin ygtyyarlyklaryny ikinji mohlete uzaltdy. 1999-njy yylyn dekabrynda bolan Halk Maslahatynyn, Milli Galkynys hereketinin we Yasulular maslahatynyn bilelikdaki Mejlisi Saparmyrat Turkmenbasyny Turkmenistanyň ömürlik Prezidenti diýlip yglan edilýär. Ol 2006-njy yylyň 21-nji dekabrynda aradan çykýar.
1940-njy ýylyn 19-njy fewralynda Gypjak obasynda dogulýar.
Kakasy Atamyrat II jahan urşunda Kawkaz söweşleriniň birinde wepat bolýar. 35 ýaşly ejesi Gurbansoltan, doganlary 10 yaşly Muhammetmyrat we 6 ýaşly Nyýazmyrat 1948-nji ýylyn Aşgabat ýer titremesinde şehit bolýarlar. Bu maşgaladan diňe 8 ýaşly Saparmyrat aman galýar
Ol Aşgabatdaky 20-nji orta mekdebi tapawutly bahalar bilen tamamlaýar.
Ýokary bilimi 1962-1967-nji ýyllarda Leningrad Politehniki institutynda alyar. Hünäri: inžener-elektrik
Okuwyny tamamlap Büzmeýin GRES-inde inžener bolup işe başlaýar.
1980-nji ýylda Aşgabat şäher komitetinin birinji sekreatary bolyar. Şu döwürlerde gurlup başlanan "Mir" mirkoyonlary Nyyazowyn ady bilen baglanyşyklydyr.
1984-1985-nji yyllarda SSKP-niň Merkezi komitetinde instruktor-guramaçy wezipesinde işleyär.
1985-de Türkmenistan SSR-niň Ministrler Sowetiniň Başlygy wezipesine geçyär.
1985-nji ýylyň 21-nji dekabrynda Türkmenistan Kompartiýanyň 1-nji sekretary wezipesine saýlanýar
1990-njy yylyn 27-nji oktyabrynda Türkmenistan SSR-iniň Prezidentligine saylandy.
1991-nji yylyn 27-nji oktyabrynda ählihalk referendumy bilen Türkmenistan Garaşsyzlygyny yglan edyär.
1992-nji yylyn 2-nji martynda Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyn agzasy bolyar.
1993-nji yylyn 1-nji noyabrynda Türkmenistan özünin pul birligini (MANAT) çykaryar.
1995-nji yylyn 12-nji dekabrynda Türkmenistan Bitarap döwlet hökmunde BMG tarapyndan ykrar edilyär.
Türkmenbaşy Türkmenistanyn 5 gezek gahrymanydyr. (Türkmenistanyn Garaşsyzlygy, Türkmenistanyn Bitaraplygy we Türkmenistanyn bugday garaşsyzlygyklary üçin)
2006-njy yylyn Dekabr ayynda tarpa tayyn aradan cykyar.
.jpg)
Turkmenistan
