Zuhr
Zuhr, günortan namazy (arap. صلاة الظهر) öýle namazy.
.jpg)
Wagty
[düzet | çeşmäni düzet]Öýle namazynyň wagty Günüň zewal wagtyndan başlaýar, ýagny, Ýeriň üstündäki islendik jisimiň kölegesi gündogara tarap uzamaga başlanda, öýle namazynyň wagty gelýär. Gün dik asmandaka herki zadyň kölegesiniň gysgalmasynyň togtaýan wagtyna «istiwa wagty» diýilýär. Jisimleriň şol wagtky kölegesine «feý-i zewal» diýilýär. Öýlän wagtynyň tamamlanmagy barada iki sany garaýyş bardyr: Ymamy Agzama görä, öýlän wagty zewal wagtyndan başlap, her bir zadyň kölegesi özünden iki esse uzaýança dowam edýär. Bu wagta «asry sani» diýilýär. Ebu Hanifäniň delili Pygamberimiziň şu hadysydyr: «Öýle namazyny howa salkynlanda okaň, çünki, öýle wagtyndaky yssynyň howry dowzahyň howruny ýatladar», (Buhary, Müslim, Ebu Dawud). Arabystan ýaly yssy ýurtlarda howanyň temperaturasynyň iň ýokary kaddyna ýetýän wagty kölegäniň bir esse uzaýan wagtydyr. Şol sebäpli, tomsuň güni öýle namazyny biraz salkyn düşensoň okamak mustahap saýylypdyr. (Mewsili, «Yhtyýar», Zuhaýli). Ymam Muhammede, Ymam Ýuusufa we beýleki üç mezhebe görä, öýle namazynyň wagty feý-i zewaldan, jisimleriň kölegesiniň bir esse uzaýan wagtyna çenlidir. Muňa-da «asry ewwel» diýilýär. Juma namazynyň wagty hem öýle namazynyň wagtydyr.
Öýle namazynyň okalyş düzgüni
[düzet | çeşmäni düzet]Öýle namazy dört rekagat ilki sünnet, dört rekagat farz we iki rekagat soňky sünnet bolup jemi on rekagatdan ybaratdyr. Ilki dört rekagat sünnet okalýar. Sünneti okamak üçin ilki ýokarda görkezişimiz ýaly niýet edilýär. Soňra edil ertir namazynyň sünneti ýaly iki rekagat okalýar. Oturylanda diňe tahyýýat okalýar. «Allahu Ekber» diýip üçünji rekagata turulýar. Üçünji we dördünji rekagatlar hem edil birinji we ikinji rekagatlar ýaly okalýar. Ýöne üçünji rekagatda «Fatihadan» öň diňe «besmele» aýdylýar. «Subhaneke» we «ä’uzu» okalmaz. Mundan soň soňky oturylyşa oturylýar, tahyýýat bilen birlikde salawat we dogalar okalyp salam berilýär. Şeýlelikde, öýle namazynyň ilkinji dört rekagat sünneti tamam bolýar. Öýläniň farzy hem sünneti ýalydyr. Ýöne niýet edilende öýläniň farzyna diýip niýet edilýär. Şeýle hem üçünji we dördünji rekagatlarda diňe «Fatiha» okalýar, zammy sure okalmaýar. Bu diňe öýläniň farzynda däl-de, farz namazlarynyň ählisinde şeýledir. Öýläniň soň sünneti hem edil ertiriň sünneti ýaly okalýar. Ýöne niýet edilende öýläniň soňky sünnetine diýip niýet edilýär. Öýläniň sünnetlerinde, farzynda kyraet hafi okalýar.