Ulanyjy:Gan tabşyrmak

Wikipediýa, erkin ensiklopediýa

__LEAD_SECTION__[düzet | çeşmäni düzet]

[[Файл:Blood_bank_miss_australia.jpg|thumb|1940-njy ýyllaryň ahyrynda Korol Melburn keselhanasynda gan tabşyrmak.]] [[Файл:Prozedyra_sda4i_krovi_v_Tiraspole_donor.tiras.biz.JPG|thumb|2009-njy ýylyň ortalarynda Tiraspoldaky Respublikan gan merkezinde gan tabşyrmak.]] Gan tabşyrmak ( lat. donare - "haýyr-sahawat") we (ýa-da) onuň düzüm bölekleri - donorlar tarapyndan gan we (ýa-da) komponentleri meýletin bermek, şeýle hem gan ýygnamagyň we onuň düzüm bölekleriniň howpsuzlygyny üpjün etmeklige gönükdirilen çäreler. Donordan alnan gan (donoryň gany ) gözleg we bilim maksatlary üçin ulanylýar; gan komponentlerini, dermanlary we lukmançylyk enjamlaryny öndürmekde. Bagyşlanan ganyň we (ýa-da) düzüm bölekleriniň kliniki taýdan ulanylmagy , alyjy üçin dermanlyk maksatlar we donor ganynyň we (ýa-da) düzüm bölekleriniň döredilmegi bilen baglanyşyklydyr . Kod ICD-10 Z52.0 Gan donory.

Häzirki wagtda belli emeli ganyň ornuny tutýanlaryň hemmesi diýen ýaly gymmat we ähli komponentleri doly çalşyp bilmeýär we ganyň bedenindäki ähli funksiýalaryny köpeldip bilmeýär, şeýle hem zyýanly täsirleri bolýar, esasanam, bedene aşa köp lipid ýüküni döredýär (wersiýalary üçin) gemoglobine esaslanýar, liposomalarda saklanýar) ýa-da polimer komponentleriniň uzak wagtlap zäherlenmegine esaslanýar (polimerosomalarda ýerleşdirilen polhemoglobine ýa-da gemoglobine esaslanýan wersiýalar üçin we eritrosit fermentleriniň toplumy) . Şol sebäpli, donorlaryň gany ýanmagyň we şikesleriň pidalaryna, çylşyrymly operasiýalarda we çaga dogurmak döwründe zerur bolup galýar. Gemofiliýa, ganazlyk we rak keselleri bilen himiýa bejergisinde gan hem möhümdir. Eartheriň her üçünji ýaşaýjysy ömründe iň bolmanda bir gezek gan tabşyrmalydyr .

Gan tabşyrmak, Gan gullugy tarapyndan gurnalýar we öňe sürülýär.