Mazmuna geçiň

Russiýanyň Ukraina basgyny

Wikipediýa, erkin ensiklopediýa

2022 -nji ýylyň 24-nji fewralynda Russiýa Ukraina çozdy. Çozuşdan ozal Russiýa uzak wagtlap Ukraina serhediniň golaýynda goşun ýygnap, sanyny köpeldipdi we Ukrainanyň NATO -a girmeginiň kanuny taýdan gadagan edilmegini talap edipdi. Çozuş başlamazdan birnäçe gün öň Russiýa Donetsk Halk Respublikasynyň we Lugansk Halk Respublikasynyň garaşsyzlygyny ykrar etdi we 2022 -nji ýylyň 21-nji fewralynda Russiýanyň ýaragly Güýçleriniň bölümlerini Ukrainanyň gündogaryndaky Donbass sebitine iberdi.


24-nji fewralda takmynan 05:00-da EET (UTC + 2) Russiýanyň prezidenti Wladimir Putin Ukrainany “denizlemek” we “ýaragsyzlandyrmak” üçin “ýörite harby operasiýa” başlandygyny habar berdi. Birnäçe minutdan rus goşunlary Ukrainanyň çägine howa hüjümlerine başladylar. Ukrainanyň serhet gullugy rus goşunynyň Russiýa we Belarus bilen serhet postlaryndan girendigini habar berdi.

Köp ýurt bu agressiýany ýazgardy we Russiýa garşy sanksiýalar girizdi. Bu hüjüme garşy global protestleriň arasynda Russiýada geçirilen protestler köpçülikleýin tussag edildi. Çozuşdan ozal-da, döwürde-de köp ýurt Ukrainany ýarag bilen üpjün edipdi. Muňa jogap edip Putin Russiýanyň ýadro güýçlerini hüşgär etdi.

BMG BMCK -yň habaryna görä, hüjümiň ilkinji dört gününde 500 000-den gowrak ukrain bosguny ýurtdan çykyp, Ýewropada basgyn krizise sebäp boldy.

Urşuň başlanmagy

[düzet | çeşmäni düzet]

Rus harby bölümleri

[düzet | çeşmäni düzet]

Russiýa 2021-nji ýylyň martyndan aprel aýyna çenli Ukraina bilen serhet ýakasynda goşun ýygnap başlady. Esgerleriň sanyny artdyrmagyň ikinji tapgyry 2021-nji ýylyň oktýabr aýyndan 2022-nji ýylyň fewralyna çenli dowam etdi.

Halkara kömegi

[düzet | çeşmäni düzet]

Bu harby amallar bilen baglanyşykly Amerikanyň Birleşen Ştatlary Ikinji jahan urşunyň Karz-kärende programmasyna täzeden başlady. 2022-nji ýylyň 9-njy maýynda ABŞ-nyň prezidenti Jo Baýden Ukraina harby kömegi göz öňünde tutýan Karz-kärende kanunyna gol çekdi.