Hinjiýan Uýgur Awtonom Etraby

Hinjiýan uýgur awtonom etraby
	Hinjiýan uýgur awtonom etraby ; ; شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى; 新疆维吾尔自治区
	— Awtonom etrap —
	Ady transcription(s)
- Hytaýça	新疆维吾尔自治区; (Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū)
- Bellik	XJ / 新 (Pinýin: Xīn)
- Uýgurça	شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى
- Uýgur	Shinjang Uyghur Aptonom Rayoni
	Kartada Hinjiýan uýgur awtonom etrabynyň ýerleri görkezilen Kartada Hinjiýan uýgur awtonom etrabynyň ýerleri görkezilen
Named for	xīn ("täze"); 疆 jiāng ("Serhet" ýa-da "araçak");
Paýtagty; (we uly şäheri)	Ürümçi
	Government
- Başlygy	Çen Kuwanýuwo
- Başlyk	Şöhrat Zakir
	Area
- Total
	Population (2010)
- Total	21,815,815
- Estimate (2015)	23,600,000
	Demografiýasy
- Etnika; span style="padding-left: 0.5em;"> toparlar	45.84% Uýgur; 40.48% Hanlar; 6.50% Gazaklar; 4.51% Huýlar; 2.67% beýlekiler;
- Diller; span style="padding-left: 0.5em;"> we dialektler	Uýgurça (resmi dili); Hytaý mandarin dili (resmi dili); Gazakça; Gyrgyzça; Oýratça; Mongolça; we beýleki 43 diller;
JIÖ (2016)	Ýuan 961 milliard; $ 144 Milliard (Hytaýda 25-nji)
- jan başyna	Ýuan 40,756; Ş 6,137 (Hytaýda 25-nji)
AÖI (2014)	0.718 (high) (27th)
Website	Hinjiýan uýgur awtonom etraby

Hinjiýan uýgur awtonom etraby^[4] (uýg. شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى; , Xinjang Uyĝur Aptonom Rayoni; Hytaýça: 新疆维吾尔自治区; pinýin: Xīnjiāng Wéiwú’ěr Zìzhìqū ) Demirgazyk-günbatar ýerleşýän welaýat derejesindäki Hytaýyň awtonom etraby. Bu etrap Hytayň adminstatiw bölüniş boýunça iň uly we dünýäniň 8-nji etraby. Bu etrabyň umumy meýdany 1.6 million km².^[1] Hinjiýan welaýaty Hytaý bilen Hindistanyň arasyndaky baýlaşylmadyk Akaý Çin teretoriýasyny öz içine alýar. Hinjaýan etraby Mongoliýa, Russiýa, Gazagystan,Gyrgyzstan, Täjikistan,Owganystan,Päkistan we Hindistan döwletleri bilen araçäkleşýär. Karakoram, Kunlun daglary, Tiýan Şan daglary etrap serhediniň uly bölegini tutýar we etrabyň olar günbatar we günorta tarapynda ýerleşýär. Hinjiýan Tibet Awtonom Etraby we beýleki Gansu we Kingaý welaýatlary bilen araçäkleşýär. Taryhda Beýik Ýüpek ýolynyň başlanýan ýeri hasaplanýar.Ýakyn onýyllyklarda bu ýerde nebit we mineral reserwler tapyldy we Hinjiýan etraby Hytaýyň iň köp tebigy gaz çykarýan etrabydyr.

Adminstratiw bölünişi

Hinjiýanyň adminstratiw bölünişi
geňeşlikler şäher ýerleri
№	Nr.^[5]	Türkmençe ady	Uýgurça	Uýgur latyn ýazuwy	Hytaýça	Pinýin	Meýdany km²^[6]	Ilat sany 2010^[7]	Ýer	Bölüniş^[8]
№	Nr.^[5]	Türkmençe ady	Uýgurça	Uýgur latyn ýazuwy	Hytaýça	Pinýin	Meýdany km²^[6]	Ilat sany 2010^[7]	Ýer	Hytaýyň sebitleri	etraplary	awtonom etraplary	etrap hukukly şäherler
	650000	Hinjiýan uýgur awtonom etraby	شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى	Shinjang Uyghur Aptonom Rayoni Xinjang Uyĝur Aptonom Rayoni	新疆维吾尔自治区	Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū	1664900.00	21,813,334	Ürümçi	13	62	6	24
1	650100	Ürümçi	ئۈرۈمچى شەھىرى	Ürümchi Shehiri Ürümqi Xäĥiri	乌鲁木齐市	Wūlǔmùqí Shì	13787.90	3,110,280	Tiýanşan etraby	7	1
2	650200	Karamaý	قاراماي شەھىرى	Qaramay Shehiri K̂aramay Xäĥiri	克拉玛依市	Kèlāmǎyī Shì	8654.08	391,008	Karamaý sebiti	4
3	650400	Turpan	تۇرپان شەھىرى	Turpan Shehiri Turpan Xäĥiri	吐鲁番市	Tǔlǔfān Shì	67562.91	622,679	Gaoçan sebti	1	2
4	650500	Hami	قۇمۇل شەھىرى	Qumul Shehiri K̂umul Xäĥiri	哈密市	Hāmì Shì	142094.88	572,400	Yizhuw sebti, Hami	1		1	1
5	652300	Çanži Hui Awtonom welaýat	سانجى خۇيزۇ ئاپتونوم ئوبلاستى	Sanji Xuyzu Aptonom Oblasti Sanji Huyzu Aptonom Oblasti	昌吉回族自治州	Chāngjí Huízú Zìzhìzhōu	73139.75	1,428,592	Çanži		4	1	2
6	652700	Bortala Mongol awtonom respublikasy	بۆرتالا موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى	Börtala Mongghul Aptonom Oblasti Börtala Mongĝul Aptonom Oblasti	博尔塔拉蒙古自治州	Bó'ěrtǎlā Měnggǔ Zìzhìzhōu	24934.33	443,680	Bole / Bortala		2		2
7	652800	Baýingolin Mongol awtonom welaýaty	بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى	Bayingholin Mongghul Aptonom Oblasti Bayinĝolin Mongĝul Aptonom Oblasti	巴音郭楞蒙古自治州	Bāyīnguōlèng Měnggǔ Zìzhìzhōu	470954.25	1,278,492	Korla		7	1	1
8	652900	Aksu welaýaty	ئاقسۇ ۋىلايىتى	Aqsu Wilayiti Ak̂su Vilayiti	阿克苏地区	Ākèsū Dìqū	127144.91	2,370,887	Aksu		8		1
9	653000	Gyzylsuw Gyrgyz awtonom welaýaty	قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى	Qizilsu Qirghiz Aptonom Oblasti K̂izilsu K̂irĝiz Aptonom Oblasti	克孜勒苏柯尔克孜自治州	Kèzīlèsū Kē'ěrkèzī Zìzhìzhōu	72468.08	525,599	Artuks		3		1
10	653100	Kaşgar / Kaşi welaýaty	قەشقەر ۋىلايىتى	Qeshqer Wilayiti K̂äxk̂är Vilayiti	喀什地区	Kāshí Dìqū	137578.51	3,979,362	Kaşgar / Kaşi		10	1	1
11	653200	Hotan welaýaty	خوتەن ۋىلايىتى	Hoten Wilayiti Hotän Vilayiti	和田地区	Hétián Dìqū	249146.59	2,014,365	Hotan		7		1
12	654000	Ili gazak awtonom welaýaty	ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى	Ili Qazaq Aptonom Oblasti Ili K̂azak̂ Aptonom Oblasti	伊犁哈萨克自治州	Yīlí Hāsàkè Zìzhìzhōu	56381.53 *	2,482,627 *	Ýinin Şäheri (Gulja / Ýinin)		7 *	1 *	3 *
12a	654200	Tarbagataý welaýaty *	تارباغاتاي ۋىلايىتى	Tarbaghatay Wilayiti Tarbaĝatay Vilayiti	塔城地区	Tǎchéng Dìqū	94698.18	1,219,212	Tarbagataý		4	1	2
12b	654300	Altaý welaýaty *	ئالتاي ۋىلايىتى	Altay Wilayiti Altay Vilayiti	阿勒泰地区	Ālètài Dìqū	117699.01	526,980	Altaý		6		1

A	659001	Şinhezi **	شىخەنزە شەھىرى	Shixenze Shehiri Xihänzä Xäĥiri	石河子市	Shíhézǐ Shì	456.84	635,582	Honşan kiçisebiti				1
B	659002	Aral, Hinjiýan **	ئارال شەھىرى	Aral Shehiri Aral Xäĥiri	阿拉尔市	Ālā'ěr Shì	5266.00	166,205	Jinýinçuwan kiçisebiti				1
C	659003	Tumşuk **	تۇمشۇق شەھىرى	Tumshuq Shehiri Tumxuk̂ Xäĥiri	图木舒克市	Túmùshūkè Shì	1927.00	147,465	Kigankule kiçi sebiti				1
D	659004	Wujiýaçu **	ۋۇجياچۈ شەھىرى	Wujyachü Shehiri Vujyaqü Xäĥiri	五家渠市	Wǔjiāqú Shì	740.00	72,613	Renmin Road Subdistrict				1
E	659005	Beitun **	بەيتۈن شەھىرى	Beatün Shehiri Bäatün Xäĥiri	北屯市	Běitún Shì	910.50	76,300	Beýtun şäheri				1
F	659006	Tiýemenguwan şäheri **	باشئەگىم شەھىرى	Bashegym Shehiri Baxägym Xäĥiri	铁门关市	Tiĕménguān Shì	590.27	50,000	Çenku kiçisebiti				1
G	659007	Şuwanhe **	قوشئۆگۈز شەھىرى	Qoshögüz Shehiri K̂oxögüz Xäĥiri	双河市	Shuānghé Shì	742.18	53,800	Tasiýerhaý şäheri				1
H	659008	Kokdala **	كۆكدالا شەھىرى	Kökdala Shehiri Kökdala Xäĥiri	可克达拉市	Kěkèdálā Shì	979.71	75,000	Kokdala şäheri				1
I	659009	Gurumgaş/Kunýu hinjiýan **	قۇرۇمقاش شەھىرى	Qurumqash Shehiri Kurumkax Xäĥiri	昆玉市	Kūnyù Shì	687.13	47,500	Gurumgaş/Kunýu şäheri				1
kiçi-welaýat görnüşinde bölünişi * – Altaý welaýaty ýa-da Taçen welaýaty Altay Ili welaýatynyň gol astynda(welaýata tabyn). / Ilatyň sany Ili welaýatyna bagly Altaý we Taçen welaýatlaryň ýerlerindäki adamlarynyň sanyny öz içine almaýar. ** – Hinjiýamyň göni etrap(ilçe) adminstratiw gönüşde bölünen ýerleri

Çeşmeler

↑ ^1.0 ^1.1 "6-1 自然资源划" [6-1 Overview of natural resources] (in Chinese). Statistics Bureau of Xinjiang. Archived from the original on 22 December 2015. Retrieved 19 December 2015.
↑ "China". Ethnologue.
↑ 《2013中国人类发展报告》 (PDF) (in Chinese). United Nations Development Programme China. 2013. Archived from the original (PDF) on 2014-06-11. Retrieved 2014-05-14.
↑ "The Government of Xinjiang Uygur Autonomous Region of China". Archived from the original on 2017-12-01. Retrieved 2018-06-16.
↑ "中华人民共和国县以上行政区划代码" (in Chinese). Ministry of Civil Affairs. Archived from the original on 2015-04-02. Retrieved 2018-06-16.
↑ Shenzhen Statistical Bureau (深圳市统计局). [[:Şablon:Noitalic]] (in Chinese). China Statistics Print (中国统计出版社). Archived from the original on 2015-05-12. Retrieved 2015-05-29. URL–wikilink conflict (help)
↑ shi, Guo wu yuan ren kou pu cha ban gong; council, Guo jia tong ji ju ren kou he jiu ye tong ji si bian = Tabulation on the 2010 population census of the people's republic of China by township / compiled by Population census office under the state; population, Department of; statistics, employment statistics national bureau of (2012). Zhongguo 2010 nian ren kou pu cha fen xiang, zhen, jie dao zi liao (Di 1 ban. ed.). Beijing Shi: Zhongguo tong ji chu ban she. ISBN 978-7-5037-6660-2.
↑ Ministry of Civil Affairs (August 2014). Şablon:Noitalic (in Chinese). China Statistics Print (中国统计出版社). ISBN 978-7-5037-7130-9.

[area-1] 1.0 ^1.1 "6-1 自然资源划" [6-1 Overview of natural resources] (in Chinese). Statistics Bureau of Xinjiang. Archived from the original on 22 December 2015. Retrieved 19 December 2015.

[2] "China". Ethnologue.

[2013_report-3] 《2013中国人类发展报告》 (PDF) (in Chinese). United Nations Development Programme China. 2013. Archived from the original (PDF) on 2014-06-11. Retrieved 2014-05-14.

[4] "The Government of Xinjiang Uygur Autonomous Region of China". Archived from the original on 2017-12-01. Retrieved 2018-06-16.

[5] "中华人民共和国县以上行政区划代码" (in Chinese). Ministry of Civil Affairs. Archived from the original on 2015-04-02. Retrieved 2018-06-16.

[nj2013-6] Shenzhen Statistical Bureau (深圳市统计局). [[:Şablon:Noitalic]] (in Chinese). China Statistics Print (中国统计出版社). Archived from the original on 2015-05-12. Retrieved 2015-05-29. URL–wikilink conflict (help)

[7] shi, Guo wu yuan ren kou pu cha ban gong; council, Guo jia tong ji ju ren kou he jiu ye tong ji si bian = Tabulation on the 2010 population census of the people's republic of China by township / compiled by Population census office under the state; population, Department of; statistics, employment statistics national bureau of (2012). Zhongguo 2010 nian ren kou pu cha fen xiang, zhen, jie dao zi liao (Di 1 ban. ed.). Beijing Shi: Zhongguo tong ji chu ban she. ISBN 978-7-5037-6660-2.

[8] Ministry of Civil Affairs (August 2014). Şablon:Noitalic (in Chinese). China Statistics Print (中国统计出版社). ISBN 978-7-5037-7130-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]