Ziwar Mammadowa
Ziwar Najafgulu gyzy Mammadowa (1902-nji ýylyň 14-nji iýuny, Baku - 1980-nji ýylyň 22-nji apreli, Bakuw) ilkinji azerbaýjanly aýal heýkeltaraş boldy.
Azerbaýjanyň halk suratkeşi, Hormatly sungat işgäri, heýkeltaraş Tokaý Mammadowyň ejesi.
Ömri we okuwy[düzet | çeşmäni düzet]
Ziwar Mammadowa 1902-nji ýylyň 14-nji iýunynda Bakuwdaky Najafgulu Tagiýewiň maşgalasynda dünýä indi. 1909-njy ýylda okamak üçin "Keramatly Nina" gyzlar gimnaziýasyna girdi. Mekdebi gutarandan soň, surat çekmek kursuna girýär. Okuwy gutarandan soň, şol bir wagtyň özünde iki ýokary okuw mekdebine - Azerbaýjan ýokary sungat mekdebine we Döwlet türk aýdym-saz mekdebine girdi. 1924-nji ýylda ýokary sungat mekdebini gutardy.
Iş[düzet | çeşmäni düzet]
Higherokary bilim alandan soň, Stepan Erzýanyň we Pinços Sabsaýyň ussahanasynda işledi. Portretçi hökmünde hem tanalýardy we baý galereýa döretdi. 1930-1940-njy ýyllaryň arasynda Azim Azimzadehiň, Huseýngulu Sarabskiniň, Maşadi Azizbeýowyň, Idris Süleýmanowyň, Huseýnbala Alyýewiň, Basti Bagirowanyň we beýlekileriň portret býustlaryny ýasady. Mundan başga-da, Fakhri Hiýabanda ýerleşýän Azim Azimzadäniň mazar daşy ýadygärligini taýýarlady.
Ziwir Mammadowa professional skripkaçy hökmünde hem tanalýardy. Uzeýir Hajibeýli tarapyndan döredilen Döwlet simfoniki orkestrinde skripkaçy bolup işledi. 1923-nji ýylda "Arşin Mal Alan" operasynyň ilkinji çykyşynda ýerine ýetirijileriň arasynda. Birnäçe wagtlap Azerbaýjan döwlet neşirýatynda terjimeçi bolup işledi.
1950-nji ýylda kompozitor Uzeýir Hajibeýliniň gips heýkelini ýasady. Bu ýadygärlik Uzeýir Hajyibeýliniň durmuş ölçegindäki ýeke-täk portreti hökmünde taryha girdi. Şeýle hem, Ziwar Hanumyň “Kollektiw daýhan zenany” (gips, 1940), “Gurjak gyz” (bezeg şekili, farfor, syrçaly nagyş, 1950), “Tansçy” (bezeg şekili, farfor, syrçaly nagyş, altyn bezeg, 1954) we beýleki eserler aýratyn tapawutlanýar.