Mehaniki hereket: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut

Wikipediýa, erkin ensiklopediýa
Content deleted Content added
ujGysgaça mazmuny ýok
Setir 1: Setir 1:
[[Image:Leaving Yongsan Station.jpg|300px|thumb|right|Jisimiñ beýleki jisimlere görä giñişlikdäki ýagdaýynyñ wagtyñ geçmegi bilen üýtgemegine mehaniki hereket diýilýär.
[[Image:Leaving Yongsan Station.jpg|300px|thumb|right|Jisimiň beýleki jisimlere görä giňişlikdäki ýagdaýynyň wagtyň geçmegi bilen üýtgemegine mehaniki hereket diýilýär.
]]
]]


== Dusundirish ==
== Düşündiriş ==
Bizi gurşap alan ähli jisimler (ýyldyzlar, planetalar, örän kiçijik bolan atomlar we olary düzýän bölejikler) üznüksiz hereketdedirler. Hereketiñ ýönekeý formasy we hemmelere has ýakyn mehaniki hereketdir. Jisimiñ beýleki jisimlere görä giñişlikdäki ýagdaýynyñ wagtyñ geçmegi bilen üýtgemegine mehaniki hereket diýilýär.
Bizi gurşap alan ähli jisimler (ýyldyzlar, planetalar, örän kiçijik atomlar we olary düzýän bölejikler) üznüksiz hereketdedirler. Hereketiň ýönekeý formasy we hemmelere has ýakyny mehaniki hereketdir. Jisimiň beýleki jisimlere görä giňişlikdäki ýagdaýynyň wagtyň geçmegi bilen üýtgemegine mehaniki hereket diýilýär.


Mehaniki hereketleri fizikanyñ [[mehanika]] diýlip atlandyrylýan bölümi öwrenýär. Mehanikanyñ esasy wezipesi hereket edýän jisimiñ giñişlikdäki ýagdaýyny islendik wagt pursatynda kesgitlemekden ybaratdyr.
Mehaniki hereketleri fizikanyň [[mehanika]] diýlip atlandyrylýan bölümi öwrenýär. Mehanikanyň esasy wezipesi hereket edýän jisimiň giňişlikdäki ýagdaýyny islendik wagt pursatynda kesgitlemekden ybaratdyr.
* Jisimiñ ähli nokatlarynyñ birmeñzeş hereket edýän wagtyndaky hereketine '''öñe bolan hereket''' diýilýär. Beýle hereketde jisimiñ islendik nokadyny iki nokadyny birleşdirýän göni orny öž-öžüne [[parallel]] üýdgedýär.
* Jisimiň ähli nokatlarynyň birmeňzeş hereket edýän wagtyndaky hereketine '''öňe hereket''' diýilýär. Beýle hereketde jisimiň islendik nokadynyň iki nokadyny birleşdirýän göni orny öz-özüne [[parallel]] üýdgedýär.
* Berlen şertlerde ölçeglerini hasaba almazlyk mümkin bolan jisime [[material nokat]] diýilýär.
* Berlen şertlerde ölçeglerini hasaba almazlyk mümkin bolan jisime [[material nokat]] diýilýär.
* Jisimiñ dynçlykda diýip şertli Kabul edilen başga jisimlere görä hereketine '''göräli hereket''' diýilýär.
* Jisimiň dynçlykda diýip şertli kabul edilen başga jisimlere görä hereketine '''göräli hereket''' diýilýär.
* Mehanikada hasaplama jisiminden, onuñ bilen baglanşykly koordinatalar sistemasyndan we oña görä dynçlykda bolan, aralygy hem-de wagty ölçemek üçin ulanylýan abzallardan durian sistema [[hasaplama sistemasy]] diýilýär.
* Mehanikada hasaplama jisiminden, onuň bilen baglanşykly koordinatalar sistemasyndan we oňa görä dynçlykda bolan, aralygy hem-de wagty ölçemek üçin ulanylýan abzallardan durýan sistema [[hasaplama sistemasy]] diýilýär.


[[Nokat]] hereket edende nähilidir bir çyzyk, ýagny yz galdyrýar. Oña [[traektoriýa]] diýilýär.
[[Nokat]] hereket edende nähilidir bir çyzyk, ýagny yz galdyrýar. Oňa [[traektoriýa]] diýilýär.


Herketli, ony döredýän sebäplere seretmezden öwrenýän mehanikanyñ bölünmek [[kinematika]] diýilýär.
Hereketi, ony döredýän sebäplere seretmezden öwrenýän mehanikanyň bölümine [[kinematika]] diýilýär.


== Seret ==
== Seret ==

12:00, 16 oktýabr 2009 senesindäki wersiýa

Jisimiň beýleki jisimlere görä giňişlikdäki ýagdaýynyň wagtyň geçmegi bilen üýtgemegine mehaniki hereket diýilýär.

Düşündiriş

Bizi gurşap alan ähli jisimler (ýyldyzlar, planetalar, örän kiçijik atomlar we olary düzýän bölejikler) üznüksiz hereketdedirler. Hereketiň iň ýönekeý formasy we hemmelere has ýakyny mehaniki hereketdir. Jisimiň beýleki jisimlere görä giňişlikdäki ýagdaýynyň wagtyň geçmegi bilen üýtgemegine mehaniki hereket diýilýär.

Mehaniki hereketleri fizikanyň mehanika diýlip atlandyrylýan bölümi öwrenýär. Mehanikanyň esasy wezipesi hereket edýän jisimiň giňişlikdäki ýagdaýyny islendik wagt pursatynda kesgitlemekden ybaratdyr.

  • Jisimiň ähli nokatlarynyň birmeňzeş hereket edýän wagtyndaky hereketine öňe hereket diýilýär. Beýle hereketde jisimiň islendik nokadynyň iki nokadyny birleşdirýän göni orny öz-özüne parallel üýdgedýär.
  • Berlen şertlerde ölçeglerini hasaba almazlyk mümkin bolan jisime material nokat diýilýär.
  • Jisimiň dynçlykda diýip şertli kabul edilen başga jisimlere görä hereketine göräli hereket diýilýär.
  • Mehanikada hasaplama jisiminden, onuň bilen baglanşykly koordinatalar sistemasyndan we oňa görä dynçlykda bolan, aralygy hem-de wagty ölçemek üçin ulanylýan abzallardan durýan sistema hasaplama sistemasy diýilýär.

Nokat hereket edende nähilidir bir çyzyk, ýagny yz galdyrýar. Oňa traektoriýa diýilýär.

Hereketi, ony döredýän sebäplere seretmezden öwrenýän mehanikanyň bölümine kinematika diýilýär.

Seret