Dunaý: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut

Wikipediýa, erkin ensiklopediýa
Content deleted Content added
Addbot (gürleşme | goşantlar)
uj Bot: Migrating 126 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1653 (translate me)
using AWB
Setir 9: Setir 9:
|align=center colspan=2 style="padding: 0 0 0 0; background: #FFFFFF"|[[Faýl:Donau-Karte.png|250px]]
|align=center colspan=2 style="padding: 0 0 0 0; background: #FFFFFF"|[[Faýl:Donau-Karte.png|250px]]
|-
|-
|| Uzynlygy|| align=center style="background: #f7f8ff"| 2860 km
|| Uzynlygy|| align=center style="background: #f7f8ff"| 2860 km
|-
|-
|| Basseýni || align=center style="background: #f7f8ff"| 817 000 km<sup>2</sup>
|| Basseýni || align=center style="background: #f7f8ff"| 817 000&nbsp;km<sup>2</sup>
|-
|-
|| Gada notece || align=center style="background: #f7f8ff"| 200 km<sup>3</sup>
|| Gada notece || align=center style="background: #f7f8ff"| 200&nbsp;km<sup>3</sup>
|-
|-
|| Gözbaşy || align=center style="background: #f7f8ff"| [[Schwarzwald]]
|| Gözbaşy || align=center style="background: #f7f8ff"| [[Schwarzwald]]
Setir 23: Setir 23:


[[Faýl:Parliament Budapest Hungary.jpg|thumb|250 px|[[Budapeşt]]de Dunaý derýasy]]
[[Faýl:Parliament Budapest Hungary.jpg|thumb|250 px|[[Budapeşt]]de Dunaý derýasy]]
'''Dunaý derýasy''' (Irki ''Danuvius'' sözünden nemesçe: Donau, [[Kelt dilleri|keltçe]]: ''*dānu'', manysy "akmak", [[Slowak dili|slowakça]] we [[Polýak dili|polýakça]] ''Dunaj'', [[Wengr dili|wengrçe]] ''Duna'', [[Rumyn dili|rumynça]] ''Dunărea'', Frakiýa/Dakiýa dilindäki “Donaris/Donare” sözünden, [[Gadymy skandinaw dili|gadymy skandinaw dilinde]] ''Duná'', [[Türk dili|türkçe]] ''Tuna'', [[Gadymy grek dili|gadymy grek dilinde]] ''Istros'', [[Slowen dili|slowençe]] ''Donava'', [[Horwat dili|horwatça]] ''Dunav'', [[Serb dili|serbçe]] ''Дунав/Dunav'', [[Bolgar dili|bolgarça]] ''Дунав'', [[Ukrain dili|ukrainçe]] ''Дунай'') [[Ýewropa Bileleşigi|Ýewropa Bileleşiginiň]] iň uzyn, [[Ýewropa|Ýewropanyň]] bolsa [[Wolga]] derýasyndan soň ikinji iň uzyn derýasydyr.
'''Dunaý derýasy''' (Irki ''Danuvius'' sözünden nemesçe: Donau, [[Kelt dilleri|keltçe]]: ''*dānu'', manysy "akmak", [[Slowak dili|slowakça]] we [[Polýak dili|polýakça]] ''Dunaj'', [[Wengr dili|wengrçe]] ''Duna'', [[Rumyn dili|rumynça]] ''Dunărea'', Frakiýa/Dakiýa dilindäki “Donaris/Donare” sözünden, [[gadymy skandinaw dili]]nde ''Duná'', [[Türk dili|türkçe]] ''Tuna'', [[gadymy grek dili]]nde ''Istros'', [[Slowen dili|slowençe]] ''Donava'', [[Horwat dili|horwatça]] ''Dunav'', [[Serb dili|serbçe]] ''Дунав/Dunav'', [[Bolgar dili|bolgarça]] ''Дунав'', [[Ukrain dili|ukrainçe]] ''Дунай'') [[Ýewropa Bileleşigi]]niň iň uzyn, [[Ýewropa]]nyň bolsa [[Wolga]] derýasyndan soň ikinji iň uzyn derýasydyr.


Ol [[Germaniýa|Germaniýanyň]] [[Schwarzwald]] tokaýlygyndan gözbaş alyp gaýdaýan kiçi [[Brigach]] we [[Breg derýasy|Breg]] derýalarynyň adybir [[Donaueschingen]] nemes şäherinde goşulmagy bilen Dunaý derýasy diýlip atlandyrylýar. Dunaý derýasy gündogara tarap 2550 km (1771 mil) çemesi akyp, birnäçe orta we merkezi ýewropa paýtagtlarynyň içinden geçýär we [[Rumyniýa]] bilen [[Ukraina]]da ýerleşýän [[Dunaý deltasy|Dunaý deltasynyň]] üsti bilen [[Gara deňiz|Gara deňze]] baryp guýýar.
Ol [[Germaniýa]]nyň [[Schwarzwald]] tokaýlygyndan gözbaş alyp gaýdaýan kiçi [[Brigach]] we [[Breg derýasy|Breg]] derýalarynyň adybir [[Donaueschingen]] nemes şäherinde goşulmagy bilen Dunaý derýasy diýlip atlandyrylýar. Dunaý derýasy gündogara tarap 2550&nbsp;km (1771 mil) çemesi akyp, birnäçe orta we merkezi ýewropa paýtagtlarynyň içinden geçýär we [[Rumyniýa]] bilen [[Ukraina]]da ýerleşýän [[Dunaý deltasy]]nyň üsti bilen [[Gara deňiz|Gara deňze]] baryp guýýar.


Taryhda [[Rim imperiýasy|Rim imperiýasynyň]] gadymky sepgidi hökmünde tanalýan bu derýa on sany ýurduň içinden akyp geçýär – ýa-da olaryň serhediniň bir bölegini düzýär: [[Germaniýa]] (7.5%), [[Awstriýa]] (10.3%), [[Slowakiýa]] (5.8%), [[Wengriýa]] (11.7%), [[Horwatiýa]] (4.5%), [[Serbiýa]] (10.3%), [[Rumyniýa]] (28.9%), [[Bolgariýa]] (5.2%), [[Moldowa]] (1.7%), we [[Ukraina]] (3.8%). Mundan hem başga onuň [[basseýn]]i ýene dokuz sany ýurdy öz içine alýar: [[Italiýa]] (0.15%), [[Polşa]] (0.09%), [[Şweýsariýa]] (0.32%), [[Çehiýa]] (2.6%), [[Sloweniýa]] (2.2%), [[Bosniýa we Gersegowina]] (4.8%), [[Montenegro]], [[Makedoniýa respublikasy]] we [[Albaniýa]] (0.03%).
Taryhda [[Rim imperiýasy]]nyň gadymky sepgidi hökmünde tanalýan bu derýa on sany ýurduň içinden akyp geçýär – ýa-da olaryň serhediniň bir bölegini düzýär: [[Germaniýa]] (7.5%), [[Awstriýa]] (10.3%), [[Slowakiýa]] (5.8%), [[Wengriýa]] (11.7%), [[Horwatiýa]] (4.5%), [[Serbiýa]] (10.3%), [[Rumyniýa]] (28.9%), [[Bolgariýa]] (5.2%), [[Moldowa]] (1.7%), we [[Ukraina]] (3.8%). Mundan hem başga onuň [[basseýn]]i ýene dokuz sany ýurdy öz içine alýar: [[Italiýa]] (0.15%), [[Polşa]] (0.09%), [[Şweýsariýa]] (0.32%), [[Çehiýa]] (2.6%), [[Sloweniýa]] (2.2%), [[Bosniýa we Gersegowina]] (4.8%), [[Montenegro]], [[Makedoniýa respublikasy]] we [[Albaniýa]] (0.03%).


== Ady ==
== Ady ==
Setir 64: Setir 64:
* [[Ukraina]]
* [[Ukraina]]
* [[Moldowa]]
* [[Moldowa]]




{| align=left border=1 cellspacing="0" cellpadding="2"
{| align=left border=1 cellspacing="0" cellpadding="2"
Setir 178: Setir 176:
|}
|}


{{clear}}
<br style="clear:both;" />





[[Faýl:IJzeren Poort 2.jpg|thumb|300px|right| [[Đerdap]], Serbia]]
[[Faýl:IJzeren Poort 2.jpg|thumb|300px|right| [[Đerdap]], Serbia]]


[[Faýl:Ulm2-midsize.jpg|thumb|200px|Dunaý derýasy Ulmda]]
[[Faýl:Ulm2-midsize.jpg|thumb|200px|Dunaý derýasy Ulmda]]





[[Faýl:Vena 06.jpg|thumb|200px|Dunaý derýasy [[Wena]]da]]
[[Faýl:Vena 06.jpg|thumb|200px|Dunaý derýasy [[Wena]]da]]

15:13, 2 dekabr 2016 senesindäki wersiýa

Dunaý
Uzynlygy 2860 km
Basseýni 817 000 km2
Gada notece 200 km3
Gözbaşy Schwarzwald
Aýagy Gara deňiz
Ýurtlar Germaniýa, Awstriýa, Slowakiýa,
Wengriýa, Horwatiýa,
Serbiýa,
Bolgariýa, Rumyniýa,
Moldowa,
Ukraina
Budapeştde Dunaý derýasy

Dunaý derýasy (Irki Danuvius sözünden nemesçe: Donau, keltçe: *dānu, manysy "akmak", slowakça we polýakça Dunaj, wengrçe Duna, rumynça Dunărea, Frakiýa/Dakiýa dilindäki “Donaris/Donare” sözünden, gadymy skandinaw dilinde Duná, türkçe Tuna, gadymy grek dilinde Istros, slowençe Donava, horwatça Dunav, serbçe Дунав/Dunav, bolgarça Дунав, ukrainçe Дунай) Ýewropa Bileleşiginiň iň uzyn, Ýewropanyň bolsa Wolga derýasyndan soň ikinji iň uzyn derýasydyr.

Ol Germaniýanyň Schwarzwald tokaýlygyndan gözbaş alyp gaýdaýan kiçi Brigach we Breg derýalarynyň adybir Donaueschingen nemes şäherinde goşulmagy bilen Dunaý derýasy diýlip atlandyrylýar. Dunaý derýasy gündogara tarap 2550 km (1771 mil) çemesi akyp, birnäçe orta we merkezi ýewropa paýtagtlarynyň içinden geçýär we Rumyniýa bilen Ukrainada ýerleşýän Dunaý deltasynyň üsti bilen Gara deňze baryp guýýar.

Taryhda Rim imperiýasynyň gadymky sepgidi hökmünde tanalýan bu derýa on sany ýurduň içinden akyp geçýär – ýa-da olaryň serhediniň bir bölegini düzýär: Germaniýa (7.5%), Awstriýa (10.3%), Slowakiýa (5.8%), Wengriýa (11.7%), Horwatiýa (4.5%), Serbiýa (10.3%), Rumyniýa (28.9%), Bolgariýa (5.2%), Moldowa (1.7%), we Ukraina (3.8%). Mundan hem başga onuň basseýni ýene dokuz sany ýurdy öz içine alýar: Italiýa (0.15%), Polşa (0.09%), Şweýsariýa (0.32%), Çehiýa (2.6%), Sloweniýa (2.2%), Bosniýa we Gersegowina (4.8%), Montenegro, Makedoniýa respublikasy we Albaniýa (0.03%).

Ady

Visegrád, Wengriýa

Dunaý derýasy dürli dillerde dürlüçe atlandyrylýar:

Esztergom we Štúrovo, Wengriýa we Slowakiýa

Dunaý derýasy aşakdaky ýurtlardan we dört sany paýtagt şäherden akyp geçýär. Şeýle hormat dünýä boýunça diňe Dunaý derýasyna degişlidir:

Dunaýyň esasy goşantlary
Ady Dunaýa guýýan ýeri, kenary Dunaýyň aýagyna çenli bolan daşlygy, km Akyp geçýän ýurtlary (gözbaşdan başlap) Uzynlygy, km
Iller sag ~ Germaniýa 163
Lech sag ~ Awstriýa, Germaniýa 285
Isar sag 2281,7 Germaniýa 263
Inn sag 2225,2 Şweýsariýa, Awstriýa, Germaniýa 525
Enns sag 2111,8 Awstriýa 255
Morava çep 1880,3 Çehiýa, Slowakiýa, Awstriýa 380
Rába sag 1794,0 Awstriýa, Wengriýa 398
Váh çep 1765,8 Slowakiýa 402
Hron çep 1716,0 Slowakiýa 289
Ipel çep 1708,2 Slowakiýa, Wengriýa 233
Dráva sag 1382,5 Italiýa, Awstriýa, Sloweniýa, Wengriýa, Horwatiýa 720
Tisza çep 1214,5 Rumyniýa, Ukraina, Slowakiýa, Wengriýa, Serbiýa 966
Sava sag 1170 Sloweniýa, Horwatiýa, Bosniýa we Gersegowina, Serbiýa 940
Velika Morava sag 1104,5 Serbiýa 563
Iskar sag 637,3 Bolgariýa 368
Siret çep 155,2 Rumyniýa 726
Prut çep 134 Ukraina, Moldowa, Rumyniýa 950
Đerdap, Serbia
Dunaý derýasy Ulmda
Dunaý derýasy Wenada
Wena, Awstriýa
Bratislava