Türkmenin Milli Saz Guraly Dutar

Wikipediýa, erkin ensiklopediýa

Düzet

Türkmen Milli saz guraly

Türkmen saz guralı diylende aklımıza ilki bilen dutar geler. Türkmenistanyn aýdym-saz dünýäsinde iñ bilinen ve ýörgünli saz gurallaryndan biride dutardyr.

Dutar dine bir Türkmenistanda dal, Merkezi Asiýada dürli halklaryñ arasynda, ýörgünli guraldyr, yöne adlary ve daş görnüşünde üytgeşmeleri bardyr.

Dutar, Türkmen tanalmana başlany bäri halk sungatydyr. Dutar taryhdan bu günümüze çenli yörgünlü saz guraly bolup gahramançylyk söweşleri, gaydowsuz göreşlerini, batyr şirlerini bize beýan edýär.

Dutar görüşü 3 bölekden ybaratdyr. 1-nli bölege kädi ady berilmektedir, 2-nji bölege sap, 3-nji bölege bolsa gapak ady berilmektedir. Dutaryň kädi bölegi tut agaçdan usdalaryn öz usullaryna göre ulu ya da kiçi edip yasayar. Dutaryň sap bölegi bolsa erik agajyndan ýasalýar. Bu böleklerin ikisi–de agajyň ortarasyndan kesilip yasalyar. Dutaryň gapak, böledi bolsa tut agajyndan ýasalýar. Bulardan başka dutaryn 2 sany kirşi ve 13 sany perdesi bardyr.