Syýahat

Wikipediýa, erkin ensiklopediýa

Syýahat, uzak geografiki ýerleriň arasyndaky adamlaryň hereketidir. Syýahat pyýada, welosiped, awtoulag, otly, gaýyk, awtobus, uçar, gämi ýa-da başga ýollar bilen goşlar bilen ýa-da bolmazdan amala aşyrylyp bilner we bir ýol ýa-da gezelenç bolup biler. Syýahat, syýahatçylykdaky ýaly yzygiderli hereketleriň arasynda has gysga durmagy hem öz içine alyp biler.


etimologiýasy[düzet | çeşmäni düzet]

"Syýahat" sözüniň gelip çykyşy taryhda ýitirilen bolsa gerek. "Syýahat" adalgasy, "iş" manysyny berýän köne fransuz travail sözünden gelip çykyp biler. “Merriam Webster” sözlügine görä, syýahat sözüniň ilkinji ulanylyşy XIV asyrda bolupdyr. Şeýle hem bu sözüň Orta Iňlis travailen, syýahatçy (azap, zähmet, yhlas, syýahat manysyny aňladýar) we has irki köne fransuz syýahatçylaryndan (güýçli işlemek, zähmet çekmek manysynda) gelip çykyşy aýdylýar.

Iňlis dilinde adamlar henizem wagtal-wagtal göreş sözlerini ulanýarlar. Simon Winçesteriň “Iň oňat syýahatçylaryň ertekileri” (2004) atly kitabynda aýdyşyna görä, syýahat we syýahat sözleri has gadymy kökden ybaratdyr: Rimiň üçlügi diýilýän gynama guraly (latyn dilinde “üç paý” diýmegi aňladýar) çüýlemek). Bu baglanyşyk gadymy döwürde syýahat etmegiň aşa kynlygyny görkezip biler. Häzirki döwürde syýahat etmek, barmaly ýerine baglylykda has aňsat bolup biler ýa-da bolmazlygy mümkin. Ewerest dagyna syýahat etmek, Amazon tokaý tokaýlygy, aşa syýahatçylyk we başdan geçirmeler syýahatyň has kyn görnüşleri. Syýahat usulyna baglylykda awtobus, kruiz gämisi ýa-da öküz arabasy bilen syýahat etmek has kyn bolup biler.

Maksat we höwes[düzet | çeşmäni düzet]

Syýahat etmegiň sebäpleri dynç alyş, dynç alyş, syýahatçylyk ýa-da dynç alyş, gözleg syýahaty maglumat ýygnamak, adamlara baryp görmek, haýyr-sahawat üçin meýletin syýahat, başga bir ýere durmuşy başlamak üçin göçmek, dini zyýaratlar we iş saparlary, iş syýahaty, [söwda, gatnaw we beýleki sebäpler) saglygy goramak ýa-da uruşdan gaçmak ýa-da syýahatdan lezzet almak ýaly. Syýahatçylar pyýada ýa-da welosiped sürmek ýaly adam bilen işleýän ulaglary ulanyp bilerler; ýa-da jemgyýetçilik ulaglary, awtoulaglar, otlylar, paromlar, gaýyklar, kruiz gämileri we uçarlar ýaly ulaglar.

Syýahat üçin sebäpler şulary öz içine alýar:

  • lezzet
  • dynç almak
  • Açyş we gözleg
  • medeniýetler aragatnaşygy
  • Şahsy gatnaşyklar gurmak üçin şahsy wagt sarp etmek.
  • stresden gaça durmak
  • Memoriesatlamalary emele getirmek

Taryh[düzet | çeşmäni düzet]

Syýahat gadymy döwürlerden gözbaş alyp gaýdýar, bu ýerde baý grekler we rimliler Pompeý we Baýa ýaly şäherlerdäki tomusky öýlerine we willalaryna dynç almak üçin syýahat ederdiler. Irki syýahat haýal, has howply we söwda we migrasiýa, medeni we tehnologiki taýdan agdyklyk edýärdi. köp ýyllaryň dowamynda gazanylan üstünlikler syýahatyň has aňsat we elýeterli bolandygyny aňladýar. [Hristofor Kolumb 1492-nji ýylda Ispaniýadan täze dünýä gideninden bäri adamzat transportda uzak ýol geçdi, bu ekspedisiýa 10 hepde dowam etdi. soňky barmaly ýer; uçarlar bir gijede Ispaniýadan ABŞ-a gitmäge mümkinçilik berýän 21-nji asyra.

Orta asyrlarda syýahat kynçylyklary we kynçylyklary hödürleýärdi, ýöne bu ykdysadyýet we jemgyýet üçin möhümdi. Lomaý söwda pudagy (mysal üçin) kerwenler ýa-da deňiz ýolagçylary bilen iş salyşýan söwdagärlere baglydy, ahyrky ulanyjy bölek satuwy köplenç obadan şäherçä, gyrowaglara (gezelenç monahlary) aýlanyp ýören köp syýahatçylaryň hyzmatyny talap edýärdi. äsgerilmeýän ýerlere goldaw, syýahatçy aýdym-sazçylar soňsuz gezelenç edýärdiler we goşunlar dürli haçly ýörişlerde we güneşli beýleki söweşlerde uzak aralyga ýaýradylar. Haj zyýaraty Europeanewropa we Yslam dünýäsinde giňden ýaýrapdy we ýerli syýahatçylaryň akymlary hem bardy (Canterbury Tales- stili) we halkara derejesinde.

XVI asyryň ahyrynda ýaş Europeanewropaly aristokratlar we baý ýokary gatlakly erkekler sungat we edebiýat bilimleriniň bir bölegi hökmünde Europeanewropanyň möhüm şäherlerine syýahat etmegi moda boldy. “Grand Tour” diýlip atlandyrylýan bu London, Pari Paris, Wenesiýa, Florensiýa we Rim ýaly şäherleri öz içine alýardy. Şeýle-de bolsa, Fransuz ynkylaby “Grand Tour” -yň soňuny getirdi.

Suw bilen syýahat, iň bolmanda XIX asyrda demir ýol ulgamynyň döremegine çenli gury ýer syýahatyndan has rahatlyk we tizlik üpjün edýärdi. Syýahatçylyk maksady bilen syýahatyň, adamlaryň syýahat etmek indi kyn we kyn mesele däldigi üçin hezil edip syýahat edip başlan döwürlerinde başlandygy habar berilýär. Tomas Kuk ýaly adamlar otlylar we myhmanhanalar bilelikde bron edilen syýahatçylyk paketlerini satýarlar. Dirishipabllar we uçarlar 20-nji asyrda uzak aralyga ýerüsti syýahatyň köp bölegini öz üstüne aldy, esasanam Ikinji jahan urşundan soň uçarlaryň we uçarmanlaryň artykmaçlygy bardy. Hakykatdanam, 21-nji asyrda howa syýahaty şeýle bir giň ýaýrady welin, Aleksis Alford atly bir aýal 21 ýaşyna çenli 196 ýurduň hemmesine baryp gördi.

Geografiki görnüşleri[düzet | çeşmäni düzet]

Syýahat ýerli, sebitleýin, milli (içerki) ýa-da halkara bolup biler. Käbir ýurtlarda ýerli däl içerki syýahat içerki pasport talap edip biler, halkara syýahat adatça pasport we wiza talap edýär. Gezelençler syýahatyň umumy görnüşidir. Syýahat gezelençlerine ekspedisiýa gezelençleri, kiçi toparlaýyn gezelençler we derýa gezelençleri mysal bolup biler.

howpsuzlygy[düzet | çeşmäni düzet]

Häkimiýetler syýahat howpsuzlygyny üpjün etmek üçin seresaplylyk çäreleriniň möhümdigini nygtaýarlar. Daşary ýurda syýahat edeniňizde, kynçylyklar howpsuz we hadysasyz syýahat etmegi goldaýar, ýöne syýahatçylar kynçylyklara, jenaýatçylyga we zorluga sezewar edilip bilner. Howpsuzlyk meselesinde käbir adamlar daş-töwereginden habarly bolmak, jenaýatyň nyşany bolmakdan gaça durmak, [pasportynyň we ýol maglumatlarynyň nusgalaryny ynamdar adamlar bilen galdyrmak, ýurda baran lukmançylyk ätiýaçlandyryşyny almak we daşary ýurda geleniňde milli ilçihanada hasaba alynmak ýaly zatlary öz içine alýar. ýurt. Köp ýurt beýleki ýurtlardan sürüjilik şahadatnamasyny ykrar etmeýär; muňa garamazdan, köp ýurt halkara sürüjilik rugsadyny kabul edýär. Öz ýurdunda berlen awtoulag ätiýaçlandyryş polisi daşary ýurtlarda köplenç nädogry bolýar we bu ýurda girýän ýurtda wagtlaýyn awtoulag ätiýaçlandyryşyny almak talap edilýär. Şeýle hem bu ugurdan ugur almak maslahat berilýär. sürmek düzgünleri we barjak ýurtlaryň düzgünleri. Howpsuzlyk sebäpli howpsuzlyk kemerini geýmek gaty maslahat berilýär; köp ýurtda howpsuzlyk kemeriniň kanunlaryny bozandygy üçin jeza bar.

world travel like Syýahatçylyk